Uzlaştırma yöntemiyle çözüldü: Öğretmene hakaret eden öğrencilere eğitici ceza
Adalet Bakanlığının ceza hukukunda alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak uygulamaya
koyduğu uzlaştırma, mağdur ve şüphelinin kabulüyle başlayıp, tarafların özgür iradesiyle devam ediyor.
Uygulamada, tarafların uzlaşma teklifini kabul etmesiyle müzakere aşamasına geçiliyor. Tarafsız ve
bağımsız uzlaştırmacılar tarafından yürütülen müzakerelerde anlaşma konusu edim, yine taraflarca
belirleniyor.
Suç faillerinin topluma kazandırılmasını, mağdurların da haklarının korunmasını amaçlayan
uzlaştırmayla taraflar, Mehmetçik Vakfı'na, şehit ve gazi yakınları için açılan hesaplara, Lösemili
Çocuklar Vakfı'na, kadın sığınma evlerine, kız yetiştirme yurtlarına ve çocuk yuvalarına bağış, engellilere
akülü araba bağışı, ekonomik durumu iyi olmayan öğrencilere kırtasiye ve burs yardımı, kıyafet bağışı,
fidan dikme, Kızılay’a kan bağışı, SMA hastalarına bağış gibi edimler kararlaştırarak uzlaşabiliyor. Bu
gibi sosyal edimler aynı zamanda toplumdaki ihtiyaç sahibi diğer bireylere de katkı sağlıyor. Uzlaşmanın
gerçekleşmesiyle şüphelilerin edimleri yerine getirmesi halinde, uyuşmazlık konusu dosyanın dava
konusu olmadan çözüme kavuşması sağlanıyor. Bu sayede taraflar arasındaki uyuşmazlıklar ve yaşanan
olay nedeniyle yürütülen soruşturma ve davalar tarafların özgür iradeleriyle ve dostane olarak kökünden
çözülüyor.
Uzlaştırma sayesinde uzayan yargılama süresinin yaşatabileceği mağduriyetleri engelleyip adaletin
hızlı ve etkin bir şekilde taraflara sirayet etmesini sağlayarak taraflar arasında husumeti barışçıl bir şekilde
sonlandırılıp toplumsal barış katkı sunulmaktadır. Ayrıca bu sayede cezai ve hukuki uyuşmazlıklar
tarafların özgür iradeleriyle çözülerek toplumsal hoşgörü kültürünün gelişmesine toplumsal barışa katkı
sunulmaktadır.
Sorunların tarafların özgür iradeleri ile temelli ve sosyal hayata da faydalı olarak çözüldüğünü
düşündüğümüz bir takım uzlaşma örneklerini paylaşmak gerekir ise ;
1)
Trabzon 5. Asliye Ceza Mahkemesinde görülmekte olan sanık B.Ö ve katılan A.A arasında Basit
Yaralama suçundan kamu davasında, "Basit Yaralama" suçunun uzlaşma hükümleri kapsamında olması
nedeniyle dosyanın Trabzon Uzlaştırma Bürosuna gönderilmiş olup, gönderilen dosya kapsamında
taraflar arsındaki sorunun dostane ve iki tarafında taleplerini özgürce dile getirebileceği şekilde çözümü
adına uzlaştırmacının görevlendirilmiştir. Uzlaştırmacının yaptığı görüşmeler sonucunda katılan A.A'
nın sanık B.Ö''den Lösev'e 500,00 TL bağış yapması talebi ve bu talebin kabulü ile taraflar arasında
uzlaştırma sağlandığı ve edimin de yerine getirildiği görülmüştür. Dosya hakkında mahkemece düşme
kararı verilmiştir.
2)
Trabzon ili Ortahisar ilçesinde yaşayan öğretmen G.A'nın evinin önünden geçerken 18 yaşından
küçük şüpheliler U.Ç. ve B.M'nin müşteki öğretmene hakaret etmeleri üzerine öğretmenin U.Ç. ve
B.M'den şikayetçi olmasıyla soruşturmanın yürütülmüş olup,
Suçun yaşı 18 den küçük şüpheliler bakımından uzlaşma hükümleri kapsamında olması
dolayısıyla dosyanın Trabzon Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildi. Uzlaştırma Bürosunca konuyla
ilgili uzlaştırmacı görevlendirildi.
Uzlaştırmacının taraflar arasında yaptığı görüşme sonucu, müşteki G.A, yaşları itibarıyla
kendilerine bir şeyler katma düşüncesi ile yaşı 18'den küçük şüphelilerden B.M'nin Prof. Dr. Necmettin
Erbakan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde 12 saat spor eğitimi ile kitap okuma etkinliğine
katılmasını, diğer şüpheli U.Ç'nın ise bir Türk edebiyatı kitabını 1 ay içerisinde okuyarak kitabın özetini
kendisine göndermesi karşılığında uzlaşmayı kabul etti.
Öğrencilerden B.M'nin Prof. Dr. Necmettin Erbakan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde
düzenlenen spor aktiviteleri ile kitap okuma etkinliğine katılması ve U.Ç'nın ise okuduğu kitabın özetini
kendisine göndermesi sonucu, taraflar arasında uzlaşma sağlandı.
Savcılıkça uzlaşmanın sağlanması ve edimin de yarine getirilmesi ile her iki şüpheli hakkında da
kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi.
3)
Söz konusu uzlaşma dosyası kapsamında Trabzon İlinde Erdoğdu Mahallesinde sokak üzerinde
taraflar arasında tartışmanın çıktığı, müşteki H.Ö ve şüpheli H Ö arasında arasında meydana gelen
tartışma neticesinde kavganın yaşandığı, şikayet üzerine yürütülen soruşturma kapsamında " Basit
Yaralama" suçunun uzlaşma hükümleri kapsamında olması nedeniyle soruşturma dosyasının Trabzon
Uzlaştırma Bürosuna gönderildiği, gönderilen dosya kapsamında uzlaştırmacı görevlendirildiği,
uzlaştırmacının yaptığı görüşmeler sonucunda müşteki H.Ö' nün talebi üzerine şüphelinin 1.000.00 TL
Lösev'e bağış yapması ile taraflar arasında uzlaştırma sağlanmıştır. Savcılık tarafından şüpheli H.Ö
hakkında uzlaşma nedeniyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiştir.
4)
Basit Yaralama suçundan müşteki M.A.Ü' nün kolluk kuvvetine başvurarak hakaret ve tehdit
iddialarıyla şüpheli M.T hakkında şikayetçi olması nedeniyle soruşturma işlemlerine başlanılmıştır.
"Sesli Yazılı veya Görüntülü Bir İleti ile Hakaret" suçunun suçundan yapılan soruşturmanın uzlaşma
hükümleri kapsamında olması nedeniyle Trabzon Uzlaştırma Bürosuna gönderilen dosya aşamasında
uzlaştırmacı görevlendirildiği, uzlaştırmacının yaptığı görüşmeler sonucunda müşteki M.A.Ü' nün
"kendisinin tanıdığı ve maddi ihtiyacı olan üniversite öğrencisine her ayın ilk haftası 1.250,00 TL olmak
üzere, 3 aylık burs şeklinde toplam 3.750,00 TL ödemesi talebi üzerine şüpheli M.T nin toplam 3.750,00
TL yi üç ay taksit halinde ödeme yaptığı, bu şartlarda taraflar arasında uzlaştırma sağlandığı ve Savcılık
tarafından şüpheli M.T hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiştir.
5)
Tehdit suçundan müşteki N.D nin tehdit iddiasına ilişkin olarak şüpheli N.D.A hakkında şikayetçi
olması nedeniyle soruşturma işlemlerine başlanılmıştır. "Tehdit" suçunun suçundan yapılan
soruşturmanın uzlaşma hükümleri kapsamında olması nedeniyle Trabzon Uzlaştırma Bürosuna
gönderilen dosya aşamasında uzlaştırmacı görevlendirildiği, uzlaştırmacının yaptığı görüşmeler
sonucunda müşteki N.D' nin şüpheli N.D.A' nın kendisinden özür dilemesi ve bunu fotoğraflayın sosyal
medyada yayınlaması karşılığında taraflar arasında uzlaştırma sağlanmıştır. Uzlaşma aşamasındaki gerek
tarafların tutumu gerekse uzlaştırmacının yaklaşımı ile tarafların aralarındaki sorunların çözüldüğü ve
barışarak arkadaşlıklarına devam ettikleri de görülmüştür. Savcılık tarafından olay hakkında
kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiştir.